* Phần mở đầu trang 129
Từ xưa tới nay con người vẫn muốn tìm hiểu: Trong lòng Trái Đất có gì? Cấu tạo của Trái Đất ra sao? Bài học này sẽ đề cập tới những vấn đề đó.
Trả lời:
Cấu tạo của Trái Đất gồm 3 lớp:
- Lớp vỏ (từ 5-70km): Mỏng nhất, quan trọng nhất, vật chất trạng thái rắn, nhiệt độ tăng dần từ ngoài vào sâu bên trong (tối đa 10000C).
- Lớp trung gian (từ 70-3000km): có thành phần ở trạng thái từ quánh dẻo đến lỏng, nhiệt độ từ 15000C – 47000C.
- Lớp lõi (dày nhất, trên 3000km): lỏng ở ngoài, rắn ở trong, nhiệt độ cao nhất khoảng 50000C.
1. Cấu tạo bên trong của Trái Đất
Câu hỏi trang 129. Hãy nêu sự khác nhau về độ dày, trạng thái, nhiệt độ giữa vỏ Trái Đất, man-ti và nhân (có thể lập bảng so sánh).
Trả lời:
| Đặc điểm |
Vỏ Trái Đất |
Lớp Manti |
Lớp Nhân |
| Độ dày |
Từ 5km (ở đại dương) - 70km (ở lục địa). |
Dày 2900km. |
Dày khoảng 3400km |
| Trạng thái |
- Là lớp vỏ mỏng cứng ngoài cùng.
- Cấu tạo bởi các tầng đá khác nhau: Trên cùng là tầng trầm tích không liên tục. Tầng Granit ở giữa chỉ có ở lục địa. Dưới cùng là tầng bazan.
- Vỏ Trái Đất phân làm vỏ lục địa và vỏ đại dương |
- Chia thành 2 tầng:
+ Manti trên: 15 – 700 km. Trạng thái quánh dẻo.
+ Manti dưới: 700 – 2900 km. Trạng thái rắn chắc. |
- Chia làm 2 tầng:
+ Nhân ngoài: sâu 2900 – 5100km, áp suất lớn 1,3 – 3,1 triệu atm, ở thể lỏng.
+ Nhân trong: từ 5100 – 6370km, áp suất 3 – 3,5 triệu atm, vật chất ở dạng rắn.
- Thành phần chủ yếu là những kim loại nặng Ni, Fe nên còn gọi là nhân Nife. |
| Nhiệt độ |
Càng xuống sâu nhiệt độ càng tăng, tối đa đến 1 000 độ C |
1 500 đến 3700 độ C |
nhiệt độ 5000 độ C |
2. Các địa mảng (mảng kiến tạo)
Câu hỏi trang 130. Quan sát hình 2, em hãy:
- Kể tên các địa mảng lớn của Trái Đất. Việt Nam nằm ở địa mảng nào?
- Dựa vào chú thích, tìm trên hình các địa mảng xô vào nhau và đới tiếp giáp của các địa mảng đó
Trả lời:
* Các địa mảng lớn của Trái đất là:
- Mảng Thái Bình Dương.
- Mảng Âu - Á.
- Mảng Ấn Độ - Ô-xtrây-li-a.
- Mảng châu Phi.
- Mảng Bắc Mỹ.
- Mảng Nam Mỹ.
- Mảng Nam Cực.
* Việt Nam nằm ở mảng Âu - Á.
* Các mảng xô vào nhau và đới tiếp giáp của các địa mảng đó:
- Mảng Phi với mảng Âu-Á.
- Mảng Âu - Á với mảng Ấn Độ.
- Mảng Ấn Độ với mảng Thái Bình Dương.
- Mảng Bắc Mỹ với mảng Thái Bình Dương.
Luyện tập và vận dụng 1 trang 130. Vẽ vào vở một hình tròn tượng trưng cho trái Đất, thể hiện trên đó cấu tạo bên trong của Trái Đất
Trả lời:
Học sinh có thể vẽ dựa vào hình 1
Phân chia hình tròn Trái Đất ra thành 3 phần mỏng dày khác nhau tương ứng 3 lớp cấu tạo bên trong của Trái Đất. Từ ngoài vào tương ứng với các lớp: Vỏ Trái Đất (mỏng nhất); Lớp Manti (lớp mỏng thứ hai), Lớp Nhân (dày nhất).
Ví dụ:
Luyện tập và vận dụng 1 trang 130. Tìm kiếm thông tin và trình bày về vành đai núi lửa Thái Bình Dương.
Trả lời:
Vành đai lửa Thái Bình Dương là cách gọi một khu vực rộng lớn bao gồm một chuỗi các núi lửa, các điểm thường xảy ra động đất và các mảng kiến tạo bao quanh khu vực Thái Bình Dương. Nó có hình dạng tương tự vành móng ngựa và trải dài trong khoảng 40.000 km từ mũi phía nam của Nam Mỹ tới tận New Zealand.
Vành đai lửa Thái Bình Dương là một dãy liên tục các rãnh đại dương, vòng cung quần đảo, các dãy núi lửa và/hoặc sự chuyển động của các mảng kiến tạo. Đôi khi nó còn được gọi là vành đai địa chấn Thái Bình Dương. Khoảng 90% tổng số cơn địa chấn toàn thế giới xảy ra dọc theo khu vực này, và nằm rải rác trong vành đai này là 75% số núi lửa đang hoạt động trên Trái đất, 452 núi lửa.
Vành đai lửa Thái Bình Dương là hệ quả trực tiếp của các hoạt động kiến tạo địa tầng và của sự chuyển động và va chạm của các mảng lớp vỏ Trái Đất.