1. Phần mở đầu
Quan sát hình 1, em hãy chỉ ra những điểm thay đổi theo thời gian của máy tính điện tử. Theo em sự thay đổi theo thời gian như vậy được hiểu là gì?
Trả lời:
Những điểm thay đổi theo thời gian của máy tính điện tử: Từ những chiếc mãy cũ kĩ, nhiều chi tiết linh kiện đến những chiếc máy hiện đại.
Sự thay đổi theo thời gian được gọi là Lịch sử.
2. Lịch sử là gì?
Câu hỏi 1. Khái niệm lịch sử được hiểu như thế nào? Nêu ví dụ cụ thể.
Trả lời:
* Khái niệm “Lịch sử”:
- Lịch sử là những gì đã diễn ra trong quá khứ. Lịch sử còn có nghĩa là khoa học tìm hiểu và phục dựng lại những hoạt động của con người và xã hội loài người trong quá khứ.
* Ví dụ cụ thể:
- Sự kiện: khởi nghĩa Hai Bà Trưng (40 – 43).
- Sự kiện: ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (2/9/1945).
3. Vì sao phải học lịch sử?
Câu hỏi 1. Nêu ý nghĩa hai câu thơ của chủ tịch Hồ Chí Minh
"Dân ta phải biết sử ta
Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam"
Trả lời:
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy:
“Dân ta phải biết sử ta
Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”
“Biết sử ta” không phải chỉ đơn thuần là ghi nhớ một số sự kiện, một vài chiến công nói lên tiến trình đi lên của dân tộc hay ghi nhớ công lao của một số người làm nên sự nghiệp to lớn đó, mà còn phải biết tìm hiểu “cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”, tiếp nhận những nét đẹp của đạo đức, của đạo lý làm người Việt Nam. Vì chính đó là gốc của mọi sự nghiệp lớn hay nhỏ của dân tộc, không phải chỉ ở thời xưa mà ở cả ngày nay và mai sau.
Câu hỏi 2. Theo em, việc biên soạn các tác phẩm như hình 2 có tác dụng gì?
Trả lời:
Việc biên soạn như hình 2 giúp làm phong phú hơn về số lượng các tác phẩm liên quan đến lịch sử. Giúp dễ dàng tiếp nhận kiến thức, tạo ra nhiều lựa chọn hơn cho độc giả.
Câu hỏi 3. Vì sao phải học lịch sử?
Trả lời:
Học lịch sử giúp:
Học lịch sử giúp chúng ta tìm hiều quá khứ, tìm về cội nguồn của chính bản thân, gia đình, dòng họ,... và rộng hơn là của cả dân tộc, nhân loại.
Học lịch sử còn để đúc kết những bài học kinh nghiệm về sự thành công và thất bại của quá khứ để phục vụ hiện tại và xây dựng cuộc sống mới trong tương lai.
.
Luyện tập và vận dụng 1 trang 10. Nhà chính trị nổi tiếng của La Mã cổ đại Xi-xe-rông đã nói: "Lịch sử là thầy dạy của cuộc sống". Em có đồng ý với nhận xét đó không? Vì sao?
Trả lời:
- Em đồng ý với quan điểm: “Lịch sử là thầy dạy của cuộc sống”, vì:
+ Lịch sử cho chúng ta biết về quá khứ nguồn cội, nền văn hóa truyền thống; quá trình xây dựng và phát triển của một quốc gia/ dân tộc/ một tộc người …. Từ đó, hình thành ở chúng ta lòng biết ơn tổ tiên; trân trọng những gì mình đang có; ý thức giữ gìn, phát huy những giá trị tốt đẹp mà cha ông để lại.
+ Mặt khác, lịch sử giúp chúng ta có thể đúc kết những bài học kinh nghiệm về sự thành công và thất bại của quá khứ để phục vụ hiện tại và xây dựng cuộc sống mới trong tương lai.
Luyện tập và vận dụng 2 trang 10. Các bạn trong hình bên đang làm gì? Theo em, việc làm đó có ý nghĩa như thể nào?
Trả lời:
- Các bạn học sinh trong bức hình đang dọn dẹp vệ sinh tại nghĩa trang liệt sĩ.
- Hoạt động: dọn dẹp vệ sinh tại nghĩa trang liệt sĩ có ý nghĩa:
+ Tri ân các anh hùng liệt sĩ đã hi sinh xương máu trong cuộc đấu tranh giành/ bảo vệ nền độc lập của Tổ quốc; thể hiện truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam.
+ Góp phần tăng cường giáo dục thế hệ trẻ về: lòng yêu nước; tự hào dân tộc; lòng biết ơn tổ tiên; trân trọng những gì mình đang có; ý thức giữ gìn, phát huy những giá trị tốt đẹp mà cha ông để lại.
Luyện tập và vận dụng 3 trang 10.. Hãy chia sẻ với thầy/cô giáo và các bạn các hình thức học lịch sử mà em biết; cách học lịch sử nào giúp em hứng thú và đạt hiệu quả tốt nhất.
Trả lời:
Một số cách học lịch sử:
- Đọc sách giáo khoa sau đó tự tóm tắt kiến thức chính vào vở
- Đọc sách trước khi lên lớp và đọc lại vào buổi tối
- Ghi các sự kiện vào giấy nhớ và dán lên khu vực bàn học
- Vẽ sơ đồ tư duy, chỉ ghi ý chính, có thể mô tả bằng hình ảnh
- Học cùng bạn bè trong giờ ra chơi
Luyện tập và vận dụng 4 trang 10.. Em hãy điều tra xem trong lớp có bao nhiêu bạn thích học môn Toán, môn Ngữ văn và môn Lịch sử. Theo em, các bạn thích học những môn khác có cần biết lịch sử không? Vì sao?
Trả lời:
Tùy từng lớp có phiếu điều tra và trả lời khác nhau
Giả sử lớp bạn Hồng có 40 học sinh
Có 20 bạn thích học môn Toán
Có 15 bạn thích học môn Ngữ Văn
Có 5 bạn thích học môn Sử
- Theo em, các bạn thích học những môn khác vẫn cần tìm hiểu về lịch sử. Vì:
+ Học lịch sử giúp chúng ta hiểu về quá khứ, tìm về cội nguồn của chính bản thân, gia đình, dòng họ… và rộng hơn là của cả dân tộc, nhân loại.
+ Học lịch sử còn để đúc kết những bài học kinh nghiệm về sự thành công và thất bại trong quá khứ để phục vụ hiện tại và xây dựng cuộc sống mới trong tương lai.
Tóm lại: Ai cũng cần biết lịch sử bởi tầm quan trọng và ý nghĩa của lịch sử trong cuộc sống, đặc biệt đối với học sinh. Lịch sử giúp ta nhìn lại quá khứ, biết ơn người đi trước và phấn đấu cho tương lai.