Mở đầu trang 51. Từ những quan sát thực tế, hãy chia sẻ hiểu biết của em về tín dụng
Trả lời:
- Tín dụng là việc chuyển giao vốn dựa trên cơ sở tín nhiệm và theo nguyên tắc hoàn trả, theo đó, người cho vay chuyển giao quyền sử dụng một lượng tài sản cho người vay trong một thời hạn nhất định.
- Trong đó, người vay có thể là cá nhân hoặc tổ chức, còn người cho vay là ngân hàng, hoặc tổ chức tài chính tín dụng nào đó. Sản phẩm vay có thể là hàng hóa hoặc tiền. Mối quan hệ vay và cho vay này có những quy định và ràng buộc cụ thể như vay tín chấp hay vay thế chấp. Bên cạnh đó, tín dụng thì luôn gắn với lãi suất. Những khoản vay tín dụng đều được áp lãi suất theo quy định của bên cho vay mà người vay muốn vay phải chấp nhận thực hiện.
1. Khái niệm chung
Câu hỏi trang 5: Em hãy đọc trường hợp sau và trả lời câu hỏi.
- Ngân hàng nhà nước đóng vai trò gì trong mối quan hệ vay mượn tiền để mua bán nhà của ông D? Ngân hàng đã dựa vào những điều kiện gì để quyết định cho ông D vay tiền?
Trả lời:
- Ngân hàng đóng vai trò là bên cho vay.
- Những điều kiện để quyết định cho ông D vay tiền:
+ Hồ sơ của ông và với điều kiện là ông phải thể chấp sổ đỏ của ngôi nhà.
+ Ông D phải cam kết hoàn trả số tiền lãi và vốn đúng tiến độ trong thời hạn là 10 năm.
- Ông D phải cam kết hoàn trả số tiền vay cho ngân hàng đúng tiến độ vì nếu vi phạm, ông sẽ không nhận được sổ đỏ của căn nhà.
- Tín dụng là quan hệ cho vay dựa trên cơ sở tin tưởng và tín nhiệm giữa bên cho vay và bên đi vay. Theo đó, bên cho vay chuyển giao một lượng vốn tiền tệ (hoặc tài sản) để bên vay sử dụng có thời hạn. Khi đến hạn, bên vay có nghĩa vụ hoàn trả vốn (hoặc tài sản) ban đầu và lãi suất.
Câu hỏi trang 51: Em hãy đọc trường hợp sau và trả lời câu hỏi.
- Vì sao ông D phải cam kết hoàn trả số tiền vay cho ngân hàng đúng tiến độ?
- Theo em, tín dụng là gì?
Trả lời:
- Ông D phải cam kết hoàn trả số tiền vay cho ngân hàng đúng tiến độ vì khi hoàn trả số tiền vay đúng tiến độ thì ông D mới có thể nhận lại được sổ đỏ đã thế chấp khi vay.
- Tín dụng là quan hệ cho vay dựa trên cơ sở tin tưởng và tín nhiệm giữa bên cho vay và bên đi vay. Theo đó, bên cho vay chuyển giao một lượng vốn tiền tệ (hoặc tài sản) để bên vay sử dụng có thời hạn. Khi đến hạn, bên bay có nghĩa vụ hoàn trả vốn (hoặc tài sản) ban đầu và lãi suất.
2. Đặc điểm của tín dụng
Câu hỏi trang 52: Em hãy đọc trường hợp sau và thực hiện yêu cầu.
- Từ trường hợp trên, em hãy cho biết một số đặc điểm của tín dụng.
- Giải thích vì sao khi sử dụng tín dụng phải hoàn trả cả vốn lẫn lãi. Cho ví dụ.
Trả lời:
- Một số đặc điểm của tín dụng: dựa trên cơ sở lòng tin; tính hoàn trả cả gốc lẫn lãi; tính thời hạn.
- Vì bất kì khoản vay nào cũng sẽ phải có lãi xuất. Số tiền nợ tổng cộng của bên vay sẽ là tiền vay gốc cộng với tiền lãi suất.
* Ví dụ: Vay ngân hàng 500 triệu với lãi xuất 6%/năm => tổng số tiền vay là 530 triệu/năm (lãi xuất sẽ được cộng dồn theo năm)
- Khi sử dụng tín dụng phải hoàn trả cả vốn lẫn lãi vì số tiền lãi phải trả cho các khoản mua tín dụng chính là sự chênh lệch giữa chi phí sử dụng tiền mặt và tín dụng. Vì thế người vay cần phải hoàn trả cả vốn lẫn lãi.
* Ví dụ: A cho B vay 100.000.000 đồng có viết giấy vay ngày 02/2/2018 hẹn đến 02/02/2019 sẽ trả. Trong giấy vay, các bên có thỏa thuận B phải trả A theo đúng thời hạn với lãi suất hàng tháng là 12%/năm. Đến thời hạn, B trả tiền A theo đúng thời hạn quy định, số tiền B phải trả A theo thỏa thuận gồm:
Tiền lãi trên nợ gốc = (100.000.000 đồng x 12%/năm) x 12 tháng = 12.000.000 đồng.
Tiền phải trả = 100.000.000 đồng + 12.000.000 đồng = 112.000.000 đồng
3. Vai trò của tín dụng
Câu hỏi trang 52: Em hãy đọc các trường hợp sau và trả lời câu hỏi.
- Theo em, tín dụng đã đóng vai trò gì đối với các doanh nghiệp trong 2 trường hợp trên?
- Vì sao tín dụng có thể đảm bảo nhu cầu về vốn cho các hoạt động sản xuất kinh doanh trong nền kinh tế?
Trả lời:
- Vai trò của tín dụng:
Trường hợp 1: Đảm bảo nhu cầu về vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh, là công cụ tài trợ cho các ngành kinh tế kém phát triển và ngành mũi nhọn.
Trường hợp 2: Đảm bảo nhu cầu về vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh, thúc đẩy quá trình tập trung vốn và tập trung sản xuất.
- Tín dụng có thể đảm bảo nhu cầu về vốn cho các hoạt động sản xuất kinh doanh trong nền kinh tế vì các bên cho vay tín dụng luôn có một nguồn vốn nhất định, có thể cung cấp cho các doanh nghiệp khi họ cần vốn kinh doanh.
Câu hỏi trang 52: Em hãy đọc các trường hợp sau và trả lời câu hỏi.
- Tín dụng có vai trò gì đối với đời sống? Cho ví dụ?
Trả lời:
+ Vai trò của tín dụng với cuộc sống là: đảm bảo nhu cầu về tiêu dùng cho các cá nhân
+ Ví dụ: những gia đình có hoàn cảnh khó khăn có thể được vay vốn (từ ngân sách nhà nước) với lãi xuất thấp.
4. Sự chênh lệch giữ chi phí sử dụng tiền mặt và mua tín dụng
Câu hỏi trang 53: Em hãy đọc tình huống sau và thực hiện yêu cầu.
- Em hãy cho biết bà G nên lựa chọn phương thức thanh toán nào là phù hợp.
- Em hãy cho biết việc mua hàng bằng tiền mặt và tín dụng có gì khác nhau. Giải thích vì sao. Cho ví dụ.
Trả lời:
- Để có lợi thì bà G nên trả một lần vì nếu thanh toán hết một lần, bà sẽ không phải trả thêm bất kì khoản phí nào. Tuy nhiên, nếu bà chưa có đủ tiền thì nên chọn phương thức thanh toán là trả góp, mặc dù sẽ phải trả thêm lãi định kì nhưng bà sẽ không phải chi một số tiền lớn ngay lập tức.
- Việc mua hàng bằng tiền mặt tức là người mua sẽ trả hết số tiền mặt hàng đó trong một lần và không phát sinh thêm bất kì khoản phí nào khác.
Mua hàng bằng hình thức trả góp tức là người mua sẽ phải thanh toán một khoản tiền trước, số tiền còn lại sẽ vay tiền ngân hàng, người mua cần phỉa trả nợ định kì theo thời gian cam kết và cộng thêm tiền lãi cho ngân hàng từng tháng.
Có sự khác nhau đó là do việc mua bán hàng hóa bằng hình thức trả góp chính là việc vay tín dụng ngân hàng, người mua phải hoàn thành trả nợ theo cam kết (thời hạn, tiền lãi,..).
- Ví dụ:
+ Mua hàng bằng tiền mặt: 24/9/2021, hãng điện thoại của Apple đã cho cho ra mắt thị trường dòng điện thoại Iphone 13 Pro Max với giá tại thời điểm đó là 35.000.000 đồng, chị D đã đến của hàng Thế giới di động và mua chiếc Iphone đó. Việc mua hàng được thanh toán bằng tiền mặt và trả một lần suy nhất.
+ Mua hàng bằng hình thức trả góp: Anh C mua trả góp chiếc điện thoại Iphone 13 Pro Max với giá bán trên thị trường là 34.000.000 đồng, anh C phải thực hiện trả trước cho cửa hàng bằng tiền mặt với số tiền là 17.000.000 đồng (50% giá trị sản phẩm), anh C kí kết hợp đồng trả góp số tiền còn lại trong vòng 6 tháng, lãi suất 2,41% cho ngân hàng. Hàng tháng anh C sẽ phải trả số tiền là 2.833.000 đồng cộng thêm 410.000 đồng tiền lãi. Số tiền này được hoàn trả hết trong vòng 6 tháng.
* Luyện tập và vận dụng
Luyện tập 1 trang 54: Em đồng tình hay không đồng tình với các nhận định dưới đây? Vì sao?
Trả lời:
- Ý kiến a - Em đồng tình với ý kiến trên vì người cho vay sẽ chuyển giao quyền sử dụng một lượng tài sản cho người vay trong một thời hạn nhất định, người được cho vay sẽ có nghĩa vụ hoàn trả vốn ban đầu và lãi suất.
- Ý kiến b - Em không đồng tình với ý kiến trên vì có sự chệnh lệch giữa chi phí sử dụng tiền mặt và tín dụng, người ta gọi sự chênh lệch đó là tiền lãi.
- Ý kiến c - Em không đồng tình với ý kiến trên vì tín dụng là quan hệ vay mượn tiền bạc có thời hạn, thời hạn này được bên cho vay và bên đi vay thỏa thuận và được bên đi vay cam kết.
- Ý kiến d - Em đồng tình với ý kiến trên vì sự tin tưởng, tín nhiệm dựa trên cơ sở lòng tin là một trong những đặc điểm của tín dụng.
- Ý kiến đ - Em không đồng tình với ý kiến trên vì sự chênh lệch giữa chi phí sử dụng tiền mặt và tín dụng chỉ bao gồm tiền lãi.
- Ý kiến e - Em không đồng tình với ý kiến trên vì quan hệ tín dụng là một dạng quan hệ vay tài sản nhưng khác với các quan hệ vay tài sản thông thường ở chỗ, đối tượng nhận về không phải là vật cùng loại mà là tiền.
Luyện tập 2 trang 54: Em hãy đọc các trường hợp sau và xác định đặc điểm, vai trò của tín dụng
Trả lời:
- Đặc điểm của tín dụng
+ Tính thời hạn, anh H đã không trả nợ đúng thời hạn (trong trường hợp 1)
+ Dựa trên lòng tin vào các doanh nghiệp sản xuất những mặt hàng chủ đạo của Việt Nam (trong trường hợp
- Vai trò của tín dụng
+ Thúc đẩy quá trình tập trung vốn và tập trung sản xuất.
+ Công cụ tài trợ cho các ngành kinh tế mũi nhọn.
Luyện tập 3 trang 54: Em hãy đọc các tình huống sau và thực hiện yêu cầu.
- Tìm sự chênh lệch giữa việc sử dụng tiền mặt và mua tín dụng trong hai trường hợp trên.
- Tính tổng số tiền phải hoàn trả (bao gồm tiền nợ gốc và tiền lãi) của K và D?
- Em hãy giúp K và D xử lí tình huống.
Trả lời:
- Sự chênh lệch giữa việc sử dụng tiền mặt và mua tín dụng trong 2 trường hợp trên là lãi suất.
- Tổng số tiền phải hoàn trả
+ Tổng số tiền K phải hoàn trả:
Số tiền gốc phải trả: 2.500.000 đồng x 24 tháng = 60.000.000 đồng
Số tiền lãi tính trên nợ gốc: 60.000.000 x 0,65% = 390.000 đồng
Số tiền phải trả: 60.000.000 đồng + 390.000 đồng = 60.390.000 đồng
+ Tổng số tiền D phải hoàn trả
Số tiền gốc phải trả: 1.000.000 đồng
Số tiền lãi tính trên nợ gốc: (1.000.000 x 15%) x 12 tháng = 1.800.000 đồng
Số tiền phải trả: 1.000.000 đồng + 1.800.000 đồng = 2.800.000 đồng
- K có thể trả nợ khoản vay sớm tuy nhiên K sẽ phải chịu một số phí phát sinh do đã phá vỡ hợp đồng cam kết với Ngân hàng.
+ D sẽ phải hoàn trả đúng số tiền gốc và lãi do D đã cam kết với bên vay mượn.
Vận dụng 1 trang 55: Em hãy thiết kế cẩm nang giới thiệu về khái niệm, đặc điểm, vai trò của tín dụng.
Trả lời:
(*) Gợi ý cấu trúc cẩm nang gồm các mục sau:
+ Bìa: trong đó có tên cẩm nang.
+ Nội dung: gồm phần khái niệm giới thiệu về tín dụng, đặc điểm, vai trò của tín dụng.
+ Phần liên hện: Một số ví dụ về đặc điểm và vai trò của tín dụng.
+ Phần mục lục: Số trang của từng phần
Vận dụng 2 trang 55: Em hãy viết bài thuyết trình về ý nghĩa của chính sách hỗ trợ tín dụng học sinh, sinh viên.
Trả lời:
Trong những năm qua, chương trình cho vay vốn ưu đãi học sinh - sinh viên (HSSV) có hoàn cảnh khó khăn của phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội đã trở thành người bạn đồng hành, hỗ trợ rất nhiều cho các HSSV có hoàn cảnh khó khăn có điều kiện tốt hơn để theo học đại học, cao đẳng, trung cấp và học nghề.
Chính nhờ sự hỗ trợ kịp thời, nguồn vốn vay của chương trình này đã giúp chia sẻ phần nào nỗi lo về chi phí trong sinh hoạt, học tập cho nhiều HSSV trong thị xã; tiếp sức cho các em vững bước theo đuổi ước mơ học tập, tạo dựng tương lai. Nói về hiệu quả chương trình cho vay tín dụng ưu đãi đối với HSSV, chương trình đã thực sự mang lại ý nghĩa nhân văn sâu sắc về kinh tế, chính trị và xã hội. Nhờ nguồn vốn vay được triển khai kịp thời mà nhiều hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn được chia sẻ, giảm bớt gánh nặng vào mỗi đầu năm học mới. Thông qua đó, khuyến khích phong trào hiếu học, lập nghiệp cho giới trẻ và có cơ hội tạo việc làm ổn định trong tương lai. Để tạo điều kiện, hỗ trợ cho các HSSV có hoàn cảnh khó khăn. Các phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội ở xã, phường luôn quan tâm phối hợp tốt với các Hội, đoàn thể, tổ trưởng tổ tiết kiệm và vay vốn kịp thời hướng dẫn thủ tục vay vốn cho những hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn dùng làm chi phí cho HSSV mỗi đầu năm học mới.
Hiện nay, Ngân hàng CSXH đang giải ngân cho HSSV vay vốn với mức vay mới tối đa 2,5 triệu đồng/tháng/người theo Quyết định 1656/QĐ-TTg ngày 19-11-2019 của Chính phủ về việc điều chỉnh mức cho vay đối với HSSV, mức lãi suất 6,6%/năm. Ngân hàng cũng phối hợp với chính quyền địa phương, các tổ tiết kiệm và vay vốn tạo điều kiện tốt nhất để các hộ dân thuộc đối tượng, có nhu cầu và đủ điều kiện vay vốn đều được tiếp cận nguồn vốn tín dụng chính sách nhanh chóng, kịp thời.