Mở đầu trang 139: Em hãy quan sát những hình ảnh dưới đây và trả lời câu hỏi.
Theo em, những hình ảnh trên thể hiện nội dung nào của Hiến pháp về chế độ chính trị?
Trả lời:
- Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là một nước độc lập, có chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ, bao gồm đất liền, hải đảo, vùng biển và vùng trời.
- Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tiên phong của giai cấp công nhân Việt Nam, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam theo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; là Đảng cầm quyền, lãnh đạo Nhà nước và xã hội.
- Khẳng định và thể hiện rõ tư tưởng phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc, coi đại đoàn kết toàn dân tộc là động lực, nguồn sức mạnh to lớn để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Giữ quy định về Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Công đoàn như Hiến pháp hiện hành; đồng thời bổ sung, làm rõ vai trò của Mặt trận, Công đoàn và các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức xã hội trong việc động viên nhân dân thực hiện quyền làm chủ của mình…
Câu hỏi trang 140: Theo em, nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam theo chính thể nào? Lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam bao gồm những bộ phận nào?
Trả lời:
- Ở Việt Nam, Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam mang chính thể cộng hoà xã hội chủ nghĩa với quyền lực tối cao thuộc về Quốc hội và nhân dân tham gia vào việc bầu ra đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp.
- Lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam bao gồm: đất liền, hải đảo, vùng biển và vùng trời.
2. Quy định của Hiến pháp năm 2013 về bản chất nhà nước và tổ chức quyền lực chính trị Việt Nam
Câu hỏi trang 140: Trình bày bản chất của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Trả lời:
- Bản chất của Nhà nước CHXHCNVN:
Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam là Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân, là Nhà nước do Nhân dân làm chủ.
Tất cả quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân mà nền tảng là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân vàđội ngũ trí thức.
Câu hỏi trang 140: Cho biết, có bao nhiêu hình thức thực hiện quyền lực nhà nước của nhân dân.
Trả lời:
- Hình thức thực hiện quyền lực nhà nước của nhân dân: dân chủ trực tiếp, dân chủ đại diện thông qua Quốc hội, Hội đồng nhân dân và thông qua các cơ quan khác của Nhà nước.
3. Quy định của Hiến pháp năm 2013 về tên nước, quốc kì, quốc huy, quốc ca, quốc khánh, thủ đô và đường lối đối ngoại
Câu hỏi trang 141: Tại sao quốc kì, quốc ca, quốc huy, thủ đô của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam lại được quy định trong Hiến pháp.
Trả lời:
- Quốc kì, quốc ca, quốc huy, thủ đô của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam được quy định trong Hiến pháp vì đây là những vấn đề quan trọng của đất nước.
Câu hỏi trang 141 Kinh tế và Pháp luật 10: Đường lối ngoại giao nhất quán của nhà nước Việt Nam hiện nay được thể hiện như thế nào?
Trả lời:
- Nhà nước ta nhất quán thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa; vừa hợp tác vừa đấu tranh; kiên trì về nguyên tắc, linh hoạt về sách lược, "dĩ bất biến ứng vạn biến"; bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc trên cơ sở luật pháp quốc tế.
- Cùng với đó, chiến lược đối ngoại của Việt Nam đặt trong tổng thể đường lối phát triển của đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa; gắn kết hài hòa, chặt chẽ, có hiệu quả với đường lối, chính sách quốc phòng, an ninh và phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội. Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, đặt sự phát triển của đất nước vào dòng chảy của thời đại, từ đó xây dựng, triển khai các đường lối, chính sách phù hợp, phát huy tối đa sức mạnh dân tộc, tranh thủ nguồn lực bên ngoài cho xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
4. Thực hiện nghĩa vụ tuân theo Hiến pháp về chế độ chính trị
Câu hỏi trang 142: Em hãy đọc thông tin sau và trả lời câu hỏi.
Vào ngày Pháp luật Việt Nam 09/11, trường Trung học phổ thông A tổ chức cuộc thi "Tìm hiểu Hiến pháp Việt Nam về chế độ chính trị". B đại diện lớp tham gia, khi đến câu hỏi số 10: "Vì sao công dân có nghĩa vụ tuân theo Hiến pháp về chế độ chính trị?", B lúng túng không biết phải trả lời như thế nào?
- Nếu là B, em sẽ trả lời câu hỏi trên như thế nào?
Trả lời:
- Nếu em là B, em sẽ trả lời như sau:
Tuân theo Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội Chủ nghĩa Việt Nam là nghĩa vụ của mỗi công dân Việt Nam, nghĩa vụ này được thể hiện bằng các hành vi cụ thể, phù hợp với lứa tuổi. Khi mỗi công dân thực hiện theo những quy định trong Hiến pháp về chính trị, trật tự, an ninh xã hội sẽ được đảm bảo, tăng tình đoàn kết dân tộc và sự thống nhất trong nhân dân, từ đó, đóng góp vào sự phát triển chung của đất nước.
Câu hỏi trang 142: Theo em, những việc làm nào thể hiện được nội dung sống, làm việc theo Hiến pháp và pháp luật.
Trả lời:
- Những việc làm thể hiện nội dung sống, làm việc theo Hiến pháp và pháp luật
+ Tuân thủ nghiêm chỉnh mọi luật lệ
+ Tham gia các cuộc thi Tìm hiểu Hiến pháp, pháp luật Việt Nam
+ Vận động người dân cùng tham gia tuân thủ Hiến pháp và pháp luật
Luyện tập 1 trang 143: Em đồng tình hay không đồng tình với những nhận định sau đây?
a, Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân.
b, Ở nước ta, nhân dân thực hiện quyền lực gián tiếp thông qua Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp.
c, Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và không can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia trên thế giới.
d, Chủ quyền lãnh thổ Việt Nam là thiêng liêng, bất khả xâm phạm
Trả lời:
- Ý kiến a - Em đồng tình với nhận định trên vì đây là nội dung đã được quy định trong Hiến pháp của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
- Ý kiến b - Em không đồng tình với ý kiến trên vì nhân dân còn có thể thực hiện quyền lực bằng hình thức dân chủ trực tiếp.
- Ý kiến c - Em đồng tình với nhận định trên vì bất kì một quốc gia nào cũng đều có độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ riêng, buộc các nước khác phải tôn trọng và không can thiệp vào công việc nội bộ của họ.
- Ý kiến d - Em đồng tình với ý kiến trên vì Hiến pháp đã quy định rất rõ chủ quyền lãnh thổ Việt Nam là thiêng liêng và bất khả xâm phạm.
Luyện tập 2 trang 144: Em hãy nhận xét về hành vi của các nhân vật dưới đây:
a. A tuyên truyền về chủ quyền không thể chối cãi đối với biển đảo của Việt Nam trên các trang mạng xã hội.
b. Chị M vận động mọi người trong khu phố tham gia chương trình "Một triệu lá cờ Tổ quốc cùng ngư dân bám biển"
c. Anh D khuyến khích mọi người tham gia tổ chức Công đoàn cơ sở để bảo vệ tốt hơn những quyền lợi của mình.
Trả lời:
a. Việc làm của A góp phần lan truyền đến tất cả mọi người những thông tin xác thực về chủ quyền quốc gia, giúp củng cố niềm tin, quyết tâm lên án, đấu tranh với mọi âm mưu và hành động xâm lược của kẻ thù.
b. Hành động của chị M góp phần làm tăng tình đoàn kết dân tộc, thể hiện ý thức chung tay bảo vệ Tổ quốc.
c. Việc làm của anh D giúp mọi người nhận thức được việc đảm bảo quyền lợi của bản thân thông qua tổ chức Công đoàn.
Luyện tập 3 trang 144: Em hãy đọc các trường hợp sau và thực hiện yêu cầu.
Em có nhận xét gì về hành vi của các nhân vật trong ba trường hợp nêu trên. Từ đó rút ra bài học cho bản thân.
Trả lời:
- Nhận xét:
+ Trường hợp 1: Hành động của V đã thể hiện rất rõ ý thức trách nhiệm của mình trong việc bảo vệ lãnh thổ, chủ quyền của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trên mạng xã hội.
+ Trường hợp 2: Hành động may lại cờ Tồ quốc của bạn C đã thể hiện rất rõ trách nhiệm của bản thân trong việc tuân theo Hiến pháp về quốc kì của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
+ Trường hợp 3: Những hành động tuân thủ luật lệ giao thông của D thể hiện ý thức trách nhiệm của D trong việc chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật.
- Bài học cho bản thân: Phải ý thức được trách nhiệm của bản thân trong việc chấp hành và bảo vệ Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Vận dụng trang 144. Em hãy sưu tầm những tư liệu, bài viết, hình ảnh về chủ quyền của Việt Nam đối với 2 quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa.
Trả lời:
Một số hình ảnh tham khảo:
