1. Sự đa dạng của sinh vật dưới đại dương
Câu hỏi trang 168.
1. Quan sát hình 1, em hãy kể tên các tầng đất.
2. Trong các tầng đất, tầng nào trực tiếp tác động đến sinh trưởng và phát triển của thực vật.
Trả lời:
1. Các tầng đất bao gồm:
- Tầng chưa mùn.
- Tầng tích tụ.
- Tầng đá mẹ.
2. Trong các tầng đất, tầng chứa mùn trực tiếp tác động đến sinh trưởng và phát triển của thực vật.
2. Thành phần của đất
Câu hỏi trang 168.
1. Quan sát hình 2, cho biết đất bao gồm những thành phần nào. Thành phần nào chiếm tỉ lệ lớn nhất trong đất tốt?
2. Tại sao chất hữu cơ chiếm tỉ lệ nhỏ trong đất nhưng lại có ý nghĩa quan trọng đối với cây trồng.
Trả lời:
1. Thành phần của đất
- Đất gồm 4 thành phần: không khí (25%), hạt khoáng (45%), chất hữu cơ (5%) và nước (25%).
- Thành phần chiếm tỉ lệ lớn nhất trong đất là hạt khoáng (45%).
2. Chất hữu cơ chiếm tỉ lệ nhỏ trong đất nhưng lại có ý nghĩa quan trọng đối với cây trồng vì
- Chất hữu cơ vừa là thức ăn thường xuyên vừa là kho dự trữ dinh dưỡng lâu dài của cây trồng;
- Là nguồn cung cấp khí CO2 lớn cho thực vật quang hợp;
- Kích thích sự phát sinh, phát triển của bộ rễ, nâng cao tính thẩm thấu của màng tế bào, huy động chất dinh dưỡng cho cây trồng,...
3. Các nhân tố hình thành đất
Câu hỏi trang 169. Dựa vào hình ảnh và thông tin trong mục 3, em hãy trình bày nhân tố hình thành đất mà em cho là quan trọng nhất và giải thích cho sự lựa chọn đó.
Trả lời:
- Các nhân tố hình thành đất: Đá mẹ, khí hậu, sinh vật, địa hình, thời gian và con người.
- Trong các nhân tố hình thành đất, đá mẹ là nhân tố quan trọng nhất, vì:
+ Mọi loại đất đều được hình thành từ những sản phẩm phá huỷ của đá gốc (nham thạch).
+ Đá mẹ là nguồn cung cấp vật chất vô cơ cho đất.
+ Đá mẹ quyết định thành phần khoáng vật, thành phần cơ giới của đất.
+ Đá mẹ ảnh hưởng đến nhiều tính chất đất.
4. Một số nhóm đất điển hình trên trái đất
Câu hỏi trang 170. Xác định trên hình 5 nơi phân bố chủ yếu của ba nhóm đất: đất đen thảo nguyên ôn đới, đấy pốt dôn, đất đỏ vàng nhiệt đới.
Trả lời:
Phân bố chủ yếu của các nhóm đất:
- Đất đen thảo nguyên ôn đới: nội địa Bắc Mỹ, Đông Nam Nam Mỹ, châu Á và châu Âu (từ khoảng vĩ tuyến 30oB - 60oB).
- Đất pốt dôn: Bắc Á, Bắc Âu và Bắc Mỹ (từ vĩ tuyến 45
oB đến vĩ tuyến 60 - 65
oB).
- Đất đỏ vàng nhiệt đới: phần lớn Nam Mỹ, Trung Phi, Đông Nam Á, Nam Á và Đông Bắc Ô-xtrây-li-a.
* Phần luyện tập và vận dụng trang 170
Câu 1: Dựa vào bản đồ hình 5, cho biết tên nhóm đất phổ biến ở nước ta.
Trả lời:
Nhóm đất phổ biến ở nước ta là đất đỏ vàng nhiệt đới.
Câu 2. Tại sao để bảo vệ đất, chúng ta phải phủ xanh đất trống, đồi núi trọc?
Trả lời:
Để bảo vệ đất, chúng ta phải phủ xanh đất trống, đồi núi trọc vì:
- Rừng ngăn chặn sự bào mòn đất do dòng chảy;
- Duy trì độ phì nhiêu, đặc tính lý hóa và sinh vật học của đất;
- Tăng độ mùn cho đất,...
Câu 3. Con người có tác động như thế nào đến sự biến đổi đất?
Trả lời:
Tác động của con người đến sự biến đổi đất:
- Tác động tích cực:
+ Trồng rừng trên đất trống, đồi trọc để giữ đất;
+ Cải tạo các vùng đất xấu, nghèo dinh dưỡng,...
- Tác động tiêu cực:
+ Sử dụng quá mức thuốc bảo vệ thực vật gây ô nhiễm môi trường đất;
+ Các chất thải công nghiệp và sinh hoạt đưa ra ngoài chưa được xử lí đúng cách làm thoái hóa và gây ô nhiễm nghiêm trọng cho đất.
+ Xuất hiện các điểm dân cư cùng việc xây dựng các khu công nghiệp làm giải quỹ đất, suy thoái tài nguyên đất;
+ Khai thác đất làm nương rẫy dẫn đến tình trạng xói mòn đất,...