1. Đại dương thế giới
Câu hỏi trang 163. Xác định vị trí các đại dương trên hình 1. Cho biết mỗi đại dương tiếp giáp với các châu lục nào.
Trả lời:
- Tiếp giáp:
+ Thái Bình Dương: giáp châu Mỹ, châu Nam Cực, châu Á, châu Đại Dương.
+ Đại Tây Dương: giáp châu Mỹ, châu Âu, châu Phi và châu Nam Cực.
+ Ấn Độ Dương: giáp châu Phi, châu Á, châu Đại Dương và châu Nam Cực.
+ Bắc Băng Dương: giáp châu Mỹ, châu Âu và châu Á.
2. Độ muối, nhiệt độ của nước biển
Câu hỏi trang 164. Dựa vào thông tin trong mục 2, em hãy nhận xét sự thay đổi của độ muối và nhiệt độ giữa vùng biển nhiệt đới với vùng biển ôn đới.
Trả lời:
Độ muối và nhiệt độ của nước biển không giống nhau, tùy thuộc vào lượng nước sông chảy vào nhiều hay ít, lượng mưa và độ bốc hơi lớn hay nhỏ,...
* Độ muối:
- Ở vùng biển nhiệt đới, độ muối trung bình khoảng 35-36%o.
- Ở vùng biển ôn đới, độ muối trung bình khoảng 34-35%o.
* Nhiệt độ:
- Ở vùng biển nhiệt đới nhiệt độ trung bình trên nước biển dao động từ 24-27
0C.
- Ở vùng biển ôn đới nhiệt độ trung bình trên nước biển dao động từ 16-18
0C.
3. Một số dạng vận động của nước biển, đại dương
Câu hỏi 1 trang 165. Đọc thông tin trong mục a, b và quan sát hình 2, em hãy trình bày hiện tượng sóng biển và hiện tượng thủy triều (biểu hiện, nguyên nhân...).
Trả lời:
| Hiện tượng |
Sóng biển |
Thủy triều |
| Khái niệm |
Là hình thức dao động của nước biển theo chiều thẳng đứng. |
Là hiện tượng dao động thường xuyên, có chu kỳ của các khối nước trong các biển và đại dương. |
| Nguyên nhân |
Được hình thành chủ yếu do tác động của gió. Gió thổi càng mạnh và thời gian càng lâu thì sóng biển càng lớn. |
Được hình thành chủ yếu do sức hút của Mặt Trăng và Mặt Trời. |
| Biểu hiện |
Sóng bạc đầu, sóng lừng, sóng thần,… |
Triều cường, triều kém. |
Câu hỏi trang 165.
1. Em hãy cho biết thế nào là dòng biển.
2. Dựa vào hình 3, em hãy kể tên hai dòng biển nóng và hai dòng biển lạnh ở Thái Bình Dương và Đại Tây Dương.
Trả lời:
1. Dòng biển là các dòng nước chảy trong biển và đại dương (giống trên các dòng sông trên lục địa).
2. Dòng biển nóng và dòng biển lạnh
- Thái Bình Dương
+ Hai dòng biển nóng: Bắc Thái Bình Dương, Nam Xích đạo.
+ Hai dòng biển lạnh: Pê-ru, Ca-li-phoóc-ni-a.
- Đại Tây Dương:
+ Hai dòng biển nóng: Bra-xin, Bắc Xích đạo.
+ Hai dòng biển lạnh: Ca-na-ri, Ben-ghê-la.
* Luyện tập và vận dụng
Câu 1 trang 166. Em hãy phân biệt ba dạng vận động của nước biển và đại dương: sóng, thủy triều và dòng biển
Trả lời:
So sánh ba dạng vận động của nước biển và đại dương: sóng, thủy triều và dòng biển:
| Hiện tượng |
Sóng biển |
Thủy triều |
Dòng biển |
| Khái niệm |
Là hình thức dao động của nước biển theo chiều thẳng đứng. |
Là hiện tượng dao động thường xuyên, có chu kỳ của các khối nước trong các biển và đại dương. |
Là hiện tượng chuyển động của lớp nước biển trên mặt tạo thành các dòng chảy trong các biển và đại dương. |
| Nguyên nhân |
Được hình thành chủ yếu do tác động của gió. Gió thổi càng mạnh và thời gian càng lâu thì sóng biển càng lớn. |
Được hình thành chủ yếu do sức hút của Mặt Trăng và Mặt Trời. |
Được hình thành chủ yếu do tác động của các loại gió thổi thường xuyên trên bề mặt Trái Đất. |
| Biểu hiện |
Sóng bạc đầu, sóng lừng, sóng thần,… |
- Triều cường, triều kém.
- Bán nhật triều, nhật triều, triều không đều. |
Dòng biển nóng, dòng biển lạnh. |
Câu 2 trang 166. Sưu tầm thông tin về việc con người khai thác năng lượng từ sóng và thủy triều.
Trả lời:
Con người khai thác năng lượng từ
- Sóng biển: Sản xuất điện, khử muối trong nước hoặc máy bơm.
- Thủy triều: Ngày nay, các nước phát triển như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Anh, Hà Lan, Xin-ga-po,... đã, đang xây dựng và đưa vào sử dụng một số nhà máy điện thủy triều.
Câu 3 trang 166. Hãy sưu tầm tư liệu về ảnh hưởng của dòng biển nóng và dòng biển lạnh nơi chúng chảy qua.
Trả lời:
Ảnh hưởng của dòng biển nóng và dòng biển lạnh đối với nơi chúng chảy qua:
- Ở những nơi có dòng biển nóng đi qua thì nước biển dễ bay hơi (do nhiệt độ nước biển cao) tạo thành mây và gây mưa cho những khu vực gần đó ⟶ khí hậu ẩm ướt, nhiều mưa.
- Ngược lại, ở những nơi có dòng biển lạnh đi qua (nhiệt độ nước biển thấp) nước không thể bay hơi được khiến những khu vực gần đó rất ít khi có mưa, ví dụ như là sa mạc Xa-ha-ra ⟶ khí hậu khô hạn, ít mưa.