1. Chuẩn bị đọc
Gia đình là nơi chúng ta gắn bó và có nhiều kỉ niệm. Hãy nhớ lại một kỉ niệm sâu sắc giữa em và người thân để chia sẻ vớ các bạn trong lớp.
Trả lời:
Ngày đầu tiên đi học ở lớp mẫu giáo, em đã khóc rất nhiều và nhất định không chịu học. Cô và mẹ phải dỗ mãi em mới ngồi yên. Đến giữa buổi, có thể hòa nhập được thì mẹ mới đi về, nhìn ra không thấy mẹ đâu, em đã bỏ lớp và chạy một mạch về nhà. Mẹ nhìn em hốt hoảng, lại vội vàng dẫn em đến lớp và ngồi ở cổng đợi em cho tới hết buổi học. Đã 7 năm trôi qua, em vẫn nhớ như in khoảnh khắc ấy và thấy thương mẹ vô cùng.
2. Trải nghiệm cùng văn bản
Tưởng tượng 1. Em hình dung như thế nào về hình ảnh người cha và con qua câu thơ "Cha dắt con đi dưới ánh mai hồng/ Nghe con bước lòng vui phơi phới"?
Trả lời:
Em tưởng tượng được bình minh tuyệt đẹp trên bãi biển, ở đó người cha đang dẫn con đi dạo trên bờ cát, nhìn đứa con nhỏ bé đang dạo bước, người cha vô cùng vui sướng chờ mong tương lai sắp đến
Suy luận 2. Câu thơ "Cha mượn cho con buồm trắng nhé/ Để con đi..." thể hiện mong muốn gì của người con?
Trả lời:
- Câu thơ "Cha mượn cho con buồm trắng nhé/ Để con đi..." như lời mong mỏi vang lên từ chính nơi sâu thẳm của tâm hồn trẻ thơ.
- Chính vì biển quá bao la mà cậu bé muốn khám phá trên một cánh buồm “trăng” đầy ước mơ tuổi thơ.
- Cậu bé ước mơ được thấy người, thấy nhà cửa, thấy cây cối ở phía chân trời xa. Cậu khao khát được hiểu biết mọi thứ trên đời. Cậu còn ước mơ được khám phá những điều chưa biết về biển, về cuộc sống.
=> Câu thơ thể hiện khát khao khám phá và trí tưởng tượng phong phú, đáng yêu của tâm hồn trẻ thơ.
Suy luận 3. Em hiểu như thế nào về câu thơ: "Cha gặp lại mình trong tiếng ước mơ con"?
Trả lời:
- Em hiểu về câu thơ: “Cha gặp lại mình trong tiếng ước mơ con”: Người cha vô cùng hạnh phúc và như trẻ lại khi tìm lại mình, tìm lại được những khát vọng thuở trước trong tiếng ước mơ của con. Những khát vọng của con cũng là những khát vọng của cha ngày thơ ấu. Gặp lại những khát vọng ấy nơi con, lòng cha nhen nhóm lên bao hi vọng. Hi vọng con sẽ mang khát vọng của con và cha đi xa hơn nữa trong cuộc đời. Những điều cha chưa làm được từ nay sẽ được gửi gắm nơi con.
3. Suy ngẫm và phản hồi
Câu 1. Những dấu hiệu nào giúp em nhận biết Những cánh buồm là một bài thơ?
Trả lời:
Dấu hiệu giúp em nhận thấy đây là một bài thơ là:
- Một câu có ít chữ (thường có 5 đến 7 chữ được viết theo thể thơ tự do).
- Được chia thành nhiều đoạn nhỏ khác nhau (cứ 4 câu chia thành một đoạn).
- Từ ngữ được trình bày ngắn gọn, súc tích, chỉ nêu những hình ảnh tiêu biểu.
Câu 2. Theo em, bài thơ này có gì độc đáo? Nét độc đáo ấy được thể hiện qua những từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ nào?
Trả lời:
Nét độc đáo của bài thơ Những cánh buồm được thể hiện qua các từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ sau:
- Từ ngữ:
Sử dụng các từ láy gợi tả: lênh khênh, rả rích, phơi phới, trầm ngâm, thầm thì
Sử dụng các từ đa nghĩa: cánh buồm, cánh buồm trắng
- Hình ảnh: Sử dụng các hình ảnh biểu tượng để khơi gợi cho người đọc những cảm xúc đặc biệt (hình ảnh cánh buồm trắng chỉ những ước mơ ngây thơ, trong sáng của tuổi thơ)
- Biện pháp tu từ:
Điệp từ "có", "không thấy", "bóng", "càng"
Nghệ thuật chuyển đổi cảm giác "ánh nắng"
Câu 3. Bài thơ có chứa các yếu tố miêu tả và tự sự không? Nếu có em hãy chỉ ra và phân tích tác dụng của các yếu tố đó.
Trả lời:
- Bài thơ có chứa các yếu tố tự sự và miêu tả:
- Tự sự: kể về những cuộc đối thoại giữa hai cha con về những thắc mắc trẻ thơ, về ước mơ tuổi trẻ của người cha.
- Miêu tả: hình ảnh hai cha con dắt nhau bên bờ biển dưới nền cát mịn, ánh nắng mai hồng hay hình ảnh những cánh buồm.
- Tác dụng: Làm nổi bật tình cha con thiêng liêng nói riêng và tình cảm gia đình nói chung. Các yếu tố này giúp tác giả thể hiện cảm xúc của mình một cách rõ nét hơn, làm cho bài thơ thêm ấn tượng và đặc sắc hơn.
Câu 4. Tình cảm của hai cho con được thể hiện như thế nào trong bài thơ? Điều ấy gợi cho em suy nghĩ gì về tình cảm gia đình?
Trả lời:
- Tình cảm của hai cha con trong bài thơ được thể hiện một cách chân thực, bình dị và gần gũi. Điều đó được thể hiện qua:
+ Hành động mỉm cười, xoa đầu con nhỏ, dắt tay con đi trên cát
+ Những câu trả lời âu yếm của người cha trước câu hỏi ngô nghê của con
- Điều đó gợi em suy nghĩ:
+ Tình cảm gia đình thật là thiêng liêng và đáng quý, tình cảm ấy nuôi dưỡng chúng ta lớn lên cả về tinh thần và thể xác.
+ Tình cảm gia đình không chỉ là sự yêu thương, đùm bọc mà còn là sự chia sẻ, dạy dỗ và hướng con người ta tới những điều tốt đẹp
Câu 5. Em nhận xét như thế nào về tình cảm, cảm xúc của tác giả thế hiện qua bài thơ.
Trả lời:
Tình cảm, cảm xúc tác giả thể hiện qua bài thơ vô cùng chân thật, mộc mạc và gần gũi. Khiến người đọc có thể dễ dàng cảm nhận và thấu hiểu được tình cảm gia đình bình dị ấy.
Từ đó, tác giả gửi gắm đến người đọc tình cha con sâu nặng, tình cảm gia đình đáng quý và hướng chúng ta đến những ước mơ cao đẹp.