Giải Công dân 6 sách Kết nối tri thức, bài 11: Quyền cơ bản của trẻ em

Cùng nghe bài hát “Quyền trẻ em” (sáng tác: Trịnh Vĩnh Thành).
Em hãy ghi lại các quyền trẻ em được nhắc tới trong bài hát?
Trả lời:
Sau khi nghe bài hát “Quyền trẻ em” (sáng tác: Trịnh Vĩnh Thành), nội dung bài hát có nhắc đên các quyền như:
+ Quyền được chăm lo
+ Quyền bảo vệ
+ Quyền được tham gia
+ Quyền được đến trường
+ Quyền được vui chơi.
+…
=> Đây là những quyền chính đáng trẻ em được hưởng
 

Ngày 20-11-1989 Đại hội đồng Liên hợp quốc đã thông qua Công ước quốc tế về quyền trẻ em. Viêt Nam là quốc gia đầu tiên ở Châu Á và là quốc gia thứ hai trên thế giới phê chuẩn Công ước quốc tế của Liên hợp quốc về quyền trẻ em vào ngày 20-2-1990.

Căn cứ theo Hiến Pháp nước cộng hòa xã hội Việt Nam và tiếp thu những nội dung của Công ước quốc tế về quyền trẻ em, Quốc hội đã xây dựng và ban hành Luật Trẻ em năm 2016. Theo đó, tre em có bốn nhóm quyền cơ bản như sau: Nhóm quyền được sống còn; Nhóm quyền được bảo vệ; Nhóm quyền được phát triển; Nhóm quyền được tham gia.

* Nhóm quyền được sống còn
Em hãy đọc thông tin kết hợp với quan sát các hình ảnh dưới đây để xác định các quyền trong nhóm quyền được sống còn của trẻ em.

Trẻ em có quyền được sống và được đáp ứng nhu cầu cơ bản để tồn tại như: có nơi ở, được khai sinh, nuôi dưỡng, chăm sóc sức khỏe,…Trẻ em còn non nớt về thể chất và tinh thần nên gặp nhiều nguy cơ nhất cho sự sống còn. Vì vậy, trẻ em rất cần được quan tâm, chăm sóc về dinh dưỡng, y tế và tình cảm để duy trì sự sống.

* Nhóm quyền được bảo vệ
Em hãy đọc thông tin kết hợp với quan sát các hình ảnh dưới đây để xác định các quyền trong nhóm quyền được bảo vệ của trẻ em.

Trẻ em còn non nớt về thể chất, trí tuệ, nhân cách và trải nghiệm cuộc sống nên phải được bảo vệ để chống lại tất cả các hình thức bóc lột lao động, xâm hại tình dục, lạm dụng ma túy sao nhãng và bị bỏ rơi, bị bắt cóc,… Trẻ em cần được bảo vệ khỏi sự can thiệp vô cớ vào thư tín và sự riêng tư.

* Nhóm quyền được phát triển
Em hãy đọc thông tin kết hợp với quan sát các hình ảnh dưới đây để xác định các quyền trong nhóm quyền được phát triển của trẻ em.

Trẻ em có quyền được phát triển để phát triển toàn diện, bao gồm việc học tập vui chơi, tham gia các hoạt động văn hóa, tiếp nhận thông tin, tự do tư tưởng, tự do tín ngưỡng và tôn giáo. Trẻ em cần có sự yêu thương và cảm thông của cha mẹ để phát triển hài hòa.

* Nhóm quyền được tham gia
Em hãy đọc thông tin kết hợp với quan sát các hình ảnh dưới đây để xác định các quyền trong nhóm quyền được tham gia của trẻ em.
Trẻ em có quyền được tham gia vào những công việc có ảnh hưởng đến cuộc sống của các em như: được bày tỏ ý kiến, được lắng nghe, tôn trọng, được kết giao, được bàn bạc và được quyết định,…
Trả lời:
1. Các quyền trong nhóm quyền sống còn của trẻ em: Trẻ em có quyền được sống là được đáp ứng các nhu cầu cơ bản để tồn tại như: có nơi ở, được khai sinh, nuôi dưỡng, chăm sóc sức khỏe,… Trẻ em non nớt về thể chất và tinh thần nên gặp nhiều nguy cơ nhất cho sự sống còn. Vì vậy, trẻ em được quan tâm, chăm sóc về dinh dưỡng, y tế và tình cảm để duy trì sự sống.

2. Các quyền trong nhóm quyền được bảo vệ của trẻ em: Trẻ em còn non nớt về thể chất, trí tuệ, nhân cách và sự trải nghiệm cuộc sống nên phải được bảo vệ để chống lại tất cả các hình thức bóc lột lao động, xâm hại tình dục, lạm dụng ma túy, sao nhãng và bị bỏ rơi, bị bắt cóc,… trẻ em cần được bảo vệ khỏi sự can thiệp vô cớ vào thư tín và sự riêng tư.

3. Các quyền trong nhóm quyền được bảo vệ của trẻ em: Trẻ em được tạo điều kiện để phát triển toàn diện, bao gồm việc học tập, vui chơi, tham gia các hoạt động văn hóa, tiếp nhận thông tin, tự do tư tưởng, tự do tín ngưỡng và tôn giáo. Trẻ em cần có sự yêu thương và cảm thông của cha mẹ để phát triển.

4. Các quyền trong nhóm quyền được tham gia của trẻ em: Trẻ em có quyền được tham gia vào những cuộc sống có ảnh hưởng đến cuộc sống của các em như: được bày tỏ ý kiến, được lắng nghe, tôn trọng, được kết giao, được bàn bạc và quyết định.
 

Em hãy đọc thông tin sau và trả lời câu hỏi
1. Công ước Liên hợp quốc về quyền trẻ em đã thể hiện sự quan tâm của cộng đồng quốc tế đối với trẻ em. Công ước đảm bảo cho trẻ em được sống, được phát triển trong bầu không khí hạnh phúc, yêu thương, an toàn, lành mạnh, bình đẳng; được tham gia vào các hoạt động xã hội; được phát triển đầy đủ, toàn diện về thể chất và tinh thần.
2. Thời phong kiến, pháp luật chủ yếu bảo hộ quyền và lợi ích của giai cấp thống trị, quyền trẻ em không đảm bảo. Nhiều gia đình vì quá nghèo, không có đủ điều kiện nuôi dưỡng nên đã phải bán con cho gia đình giàu có. Các em phải làm việc vất vả, không được ăn no, không được học hành, hay bị đánh, mắng,…
a. Em hãy cho quyền trẻ em có ý nghĩa như thế nào?
b. Theo em, điều gì sẽ xảy ra nếu quyền trẻ em không được thực hiện?
Trả lời:
a. Từ thông tin trên, theo em quyền trẻ em có ý nghĩa: Quyền trẻ em là điều kiện cần thiết để trẻ em được phát triển đầy đủ, toàn diện về thể chất và tinh thần. Thực hiện quyền trẻ em đảm bảo cho trẻ em được sống, được phát triển trong bầu không khí hạnh phúc, yêu thương, an toàn, lành mạnh, bình đẳng.
b. Theo em, điều sẽ xảy ra nếu quyền trẻ em không được thực hiện: Nếu quyền trẻ em không được thực hiện thì điều đầu tiên là trẻ em sẽ không được sinh ra và lớn lên trong một gia đình trọn vẹn có đầy đủ bố và mẹ; nếu không có những quyền để bảo vệ quyền trẻ em thì trẻ em không được phát triển đầy đủ về thể chất lẫn tinh thần; trẻ em sẽ bị bỏ rơi ngày càng nhiều, bị đánh đập, bị xâm hại, bị lao động nặng nhọc, bị tổn thương,… vì vậy quyền trẻ em rất được pháp luật đề cao, nếu ai vi phạm quyền trẻ em sẽ bị xử lý nghiêm theo đúng quy định trong pháp luật.
 

Câu 1. Trò chơi "Tiếp sức" kể về bốn nhóm quyền của trẻ em
Mỗi nhóm lựa chọn một trong bốn nhóm quyền của trẻ em (quyền được sống còn, quyền được bảo vệ, quyền được phát triển, quyền được tham gia) để kể về từng quyền cụ thể của trẻ em ở nhóm quyền đó.

Câu 2. Em hãy sắp xếp các quyền cụ thể của trẻ em dưới đây theo bốn nhóm quyền theo bảng mẫu

Nhóm quyền được sống còn	Nhóm quyền được bảo vệ	Nhóm quyền được phát triển	Nhóm quyền được tham gia