* Trước khi đọc
Câu hỏi trang 5: Nêu tên một tác phẩm văn học hoặc một bộ phim có nội dung nói về sự đồng cảm, gắn bó giữa con người và thế giới tự nhiên (loài vật, cây cỏ, vũ trụ…). Chia sẻ ngắn gọn cảm nhận của em về tác phẩm văn học hoặc bộ phim đó.
Trả lời:
- Tác phẩm văn học: Tiếng gọi nơi hoang dã (Giắc Lân-đơn), Hachiko - Chú chó đợi chờ (Luis Prats), Chuyện con mèo và con chuột bạn thân của nó (Lu-i Xe-pun-ve-da),...
- Bộ phim: Công viên kỷ Jura, Marley và tôi, Chú chó trung thành,...
* Đọc văn bản
1. Cảm nhận của cậu bé Phi Châu về mắt sói.
Trả lời:
Một con mắt màu vàng, tròn xoe, chính giữa có một con ngươi màu đen. Một con mắt không chớp bao giờ.
2. Trong con mắt của sói, gia đình sói hiện ra như thế nào?
Trả lời:
Chúng làm thành một quầng hung màu đỏ.
3. Chuyện gì sẽ xảy ra với Anh Vàng khi nó muốn nhìn thấy con người thật gần?
Trả lời:
Khi Ánh Vàng muốn nhìn thấy con người thật gần, rất có thể nó sẽ bị bắt nhốt.
4. Cảnh Sói Lam cứu Ánh Vàng
Trả lời:
Sói Lam tung người bay lên làn không khí bỏng rát trên đám lửa, trên những con người (mặt họ đỏ lừ vì khói lửa), bay trên cả bao lưới.
Nó dùng răng cắn đứt phăng sơi dây và hét "Chạy đi, Ánh Vàng"
Cả đám náo loạn, Sói Lam hất tung hai con chó vào lửa
Sói Lam giục Ánh Vàng chạy đi nhưng cô muốn ở lại cùng anh không muốn bỏ anh lại một mình
Sói Lam và Ánh Vàng tung người nhả một cú tuyệt hảo. Theo sau đó là những tiếng súng nổ và sói Ánh Vàng chạy thoát được còn sói Lam bị bắt lại.
5. Nhân vật Sói Lam có tính cách như thế nào?
Trả lời:
Nhân vật Sói Lam có tính cách dũng cảm, mưu trí và giàu tình yêu thương.
6. Cảm nhận của Sói Lam về con mắt của cậu bé?
Trả lời:
Sói Lam khi nhìn thấy đôi mắt của cậu bé nó cảm giác như một đường hầm bị sập dưới lòng đấy, một đường hầm giống một cái hang cáo mà Sói Lam từng chui vào, càng sâu càng mờ mịt. Chẳng mấy chốc thì tối om, không còn giọt nắng nào.
7. Tâm trạng của Phi Châu khi đi tìm lạc đà Hàng Xén.
Trả lời:
Cô bé rất lo lắng và hỏi thắm những người qua đường về lạc đà Hàng Xén, sốt ruột nên cậu hỏi cả nhữung con lạc đà khác về Hàng Xén.
8. Suy nghĩ của Phi Châu về các loài động vật.
Trả lời:
Các loài động vật với Châu Phi không phải là kẻ thù nếu thi thoảng có sư tủ hay báo ăn thịt dê, cừu là vì chúng nó đói.
9. Lời nói và hành động của Phi Châu với Báo
Trả lời:
Lời nói và hành động của Phi Châu với Báo:
Báo này, đừng có bò như rắn thế, tôi nghe thấy tiếng anh rồi đấy
Tôi từ Châu Phi Vàng tới. Ở đó không gian lặng như tò, không hề có tiếng động làm cho tai rất thính....
Anh là một tay săn tuyệt vời, Báo ạ. Anh chạy nhanh hơn bất kể loài thú nào, lại còn nhìn được xa hơn. Đây cũng là ưu điểm của người chăn cừu.
Im lặng có tiếng một con voi rít từ rất xa và tiếp theo là tiếng nổ súng.
Báo ơi, anh chăn cừu với tôi nhé
Báo này anh cần có một người bạn và tôi cũng thế.
10. Tình bạn của Phi Châu và Báo khiến em liên tưởng đến câu chuyện tình bạn trong tác phẩm nào khác?
Trả lời:
Tình bạn của Phi Châu và Báo khiến em liên tưởng đến câu chuyện tình bạn giữa Hoàng tử bé và con cáo trong tác phẩm Hoàng tử bé. Họ đã dành thời gian bên nhau, thấu hiểu nhau để trở thành những người bạn thân thiết, gắn bó.
* Sau khi đọc
Nội dung chính: Truyện gồm bốn chương. Các chương kể về cuộc gặp gỡ kì lạ giữa cậu bé tên là Phi Châu và Sói Lam. Sói Lam chỉ có một mắt. Con mắt kia của nó đã bị mất trong một cuộc giao tranh với con người. Cậu bé Phi Châu nhìn sâu vào mắt Sói Lam và câu chuyện của gia đình nhà sói đã hiện lên qua con mắt ấy. Câu chuyện được kể ở ngôi thứ ba nhưng có lúc được chuyển sang ngôi thứ nhất qua lời của nhân vật Sói Lam. Sói Lam kể về những cuộc trốn chạy của gia đình nhà sói nơi Bắc Cực xa xôi, lạnh giá. Tiếp đó, Sói Lam nhìn sâu vào mắt Phi Châu và câu chuyện của cậu bé đã hiện ra với hành trình mưu sinh nhọc nhằn. Sau một vài sự cố gia đình Phi
Câu 1 - Trang 13: Tác phẩm Mắt sói có cốt truyện đa tuyến với kiểu truyện lồng truyện, tức là một hoặc nhiều câu chuyện được kể lại trong một câu chuyện khác. Hãy đọc kĩ phần tóm tắt tác phẩm và chỉ ra cốt truyện đa tuyến đó.
Trả lời:
- Tác phẩm Mắt sói có cốt truyện đa tuyến với kiểu truyện lồng truyện
+ Chúng ta dễ dàng nhận thấy truyện được kể theo đa tuyến các nhân vật, không cố định người kể truyện, trong truyện còn có điểm nhìn quá khứ - hiện tại – tương lai
+ Cùng với đó truyện có nhiều cốt truyện đan xen với nhau. Cốt truyện chung của tác phẩm là kể về cuộc gặp gỡ đầy thú vị và ngộ nghĩnh của Sói Lam và Phi Châu ở trong sở thú, khi hai nhân vặt nhìn vào mắt của nhau, họ đã thấy được cuộc đời của đối phương. Còn các cốt truyện riêng được lồng ghép vào cốt truyện chung này chính là 2 cốt truyện: Một, khi Phi Châu nhìn vào mắt Sói Lam, cậu bé đã được chứng kiến câu chuyện cuộc đời của Sói Lam và cốt truyện còn lại, khi Sói Lam nhìn vào mắt Phi Châu và nó cũng được chứng kiến câu chuyện về cuộc đời Phi Châu.
-> Đây chính là một tác phẩm hay có cốt truyện đa tuyến.
Câu 2 - Trang 13: Cậu bé Phi Châu nhìn vào mắt sói và nhận ra những điều gì? Trong mắt sói, câu chuyện nào đã hiện lên?
Trả lời:
Các chi tiết miêu tả mắt sói ở phần (1): con mắt màu vàng, tròn xoe, chính giữa có một con ngươi màu đen, con mắt không chớp bao giờ, to, tròn, hệt như một ngọn đèn trong đêm, như một tuần trăng úa trên bầu trời trống trải, xuất hiện những điểm màu khác nhau, con người cháy lên như một đám lửa thực sự,… Những chi tiết này cho thấy cậu bé cảm nhận được trong mắt sói chất chứa nỗi buồn thẳm sâu, sự u uất, cô đơn, trống trải. Điểm nhấn đặc biệt trong đôi mắt sói là con ngươi “có sự sống”. Trong con ngươi của sói là một bức tranh đa sắc màu: “màu lông của năm sói con hệt quầng hung đỏ của cầu vồng”. Câu chuyện hiện lên trong mắt sói là hồi ức về gia đình nhà sói, việc Sói Lam cứu em gái Ánh Vàng.
Câu 3 - Trang 13: Theo dõi phần (2) thuộc Chương 2 và cho biết Sói Lam đã cứu Ánh Vàng như thế nào. Qua hành động đó, em hãy nhận xét về tính cách nhân vật Sói Lam.
Trả lời:
* Sói Lam cứu Ánh vàng:
- Thấy em mình bị thợ săn treo vào một tấm lưới và buộc ở trên cao, Sói Lam không do dự “bay lên làn không khí bỏng rát trên đám lửa, trên những con người (mặt họ đỏ lừ vì khói lửa), bay trên cả bao lưới!”
- “Nó dùng răng cắn đứt phăng sơi dây và hét - Chạy đi, Ánh Vàng"
- Sói Lam để em mình chạy đi và hất hai con chó săn của những người thợ săn vào lửa
- Sói Ánh Vàng tung người rồi chạy mất hút vào màn đêm trong tiếng súng nổ của thợ săn.
- Không vui mừng được bao lâu, Sói Lam bị một gã to như con gấu cầm thân cây đang bốc cháy đánh vào đầu nó.
* Tính cách nhân vật sói Lam:
Sói Lam quả là một người anh yêu thương em gái, cũng như vô cùng thông minh và dũng cảm. Khi biết tin em mình đi đến nơi nguy hiểm, nó không do dự chạy ngay đi cứu em. Đến nơi thấy em bị bắt, nó nhanh trí và dũng cảm xông vào cứu em ra, lấy thân mình để đánh lạc hướng cho em chạy thoát. Dù kết quả cuối cùng là Sói Lam bị đánh ngất đi nhưng nó vẫn vui mừng vì đã cứu được em mình. Sói Lam quả là anh trai yêu thương em và gan dạ vô cùng.
Câu 4 - Trang 13: Sói Lam nhìn vào mắt Phi Châu và nhận ra những điều gì? Trong mắt cậu bé, kí ức nào đã hiện lên?
Trả lời:
Sói Lam khi nhìn thấy đôi mắt của cậu bé nó cảm giác như một đường hầm bị sập dưới lòng đấy, một đường hầm giống một cái hang cáo mà Sói Lam từng chui vào, càng sâu càng mờ mịt. Chẳng mấy chốc thì tối om, không còn giọt nắng nào.
Kỉ niệm hiện lên là vào một đêm hãi hùng do chiến tranh ở châu Phi cậu bé Phi mồ côi được người phụ nữ tốt bụng đưa tiền cho Lão Toa buôn lái đưa đi thật xa. Cậu bé và lạc đà một bướu tên là Hàng Xén đã trở thành đôi bạn thân thiết. Rất nhiều lần, lão Toa lái buôn đã cố tìm cách bỏ rơi cậu bé. Nhưng lạc đà kiên quyết không đi nếu không có cậu bé. Một buổi lão Toa đã bán lạc đà Hàng Xén trong thành phố và bán cậu bé Phi châu cho vua Dê.
Câu 5 - Trang 13: Nêu cảm nhận của em về nhân vật Phi Châu. Chỉ ra những chi tiết giúp em có cảm nhận đó.
Trả lời:
- Phi Châu là một cậu bé có tâm hồn trong sáng, sâu sắc, tinh tế, có tấm lòng nhân hậu, trân trọng tình bạn, yêu thương loài vật, tôn trọng thiên nhiên.
- Một số chi tiết như:
+ Phi Châu “mất hàng giờ” để tìm lạc đà Hàng Xén – người bạn đầu tiên của cậu bé.
+ Phi Châu suy nghĩ về các loài động vật trong thế giới tự nhiên bằng sự đồng cảm, thấu hiểu, tôn trọng: Cậu là một người chăn cừu tốt, chỉ có vậy thôi. Cậu đã hiểu ra một điều rất đơn giản: Đàn cừu và dê không có kẻ thù. Nếu thi thoảng có sư tử hay báo ăn thịt một con dê cái thì chỉ vì nó đói.
+ Phi Châu kết bạn với Báo bằng tâm hồn tinh tế, tĩnh lặng, sự thấu cảm sâu sắc.
Câu 6 - Trang 13: Nhận xét về vai trò của hình ảnh mắt sói, mắt người trong việc tổ chức các sự kiện của cốt truyện.
Trả lời:
- Hình ảnh mắt sói, mắt người ở phần đầu Chương 2, Chương 3 có tác dụng kết nối và chuyển mạch truyện, dẫn dắt người đọc vào những cuộc phiêu lưu đậm màu sắc cổ tích như những cuốn phim.
- Việc sử dụng linh hoạt dòng thời gian hồi tưởng đã giúp nhà văn khắc hoạ đậm nét những câu chuyện, số phận trong tác phẩm. Cái nhìn hồi tưởng bằng một con mắt của Sói Lam và Phi Châu đưa hai nhân vật về quá khứ vừa u sầu, đau đớn, mất mát, vừa thẳm sâu sự đồng cảm.
Câu 7 - Trang 13: Theo em, qua câu chuyện của Sói Lam và cậu bé Phi Châu, tác giả muốn ca ngợi hay phê phán điều gì? Câu chuyện đã tác động đến suy nghĩ và tình cảm của em như thế nào?
Trả lời:
Theo em, qua câu chuyện của Sói Lam và cậu bé Phi Châu, tác giả muốn ca ngợi tình yêu thương động vật như cậu bé Phi Châu, tình yêu gia đình giống Sói Lam cũng như ca ngợi những tình bạn trong sáng, không phân biệt giống loài, khoảng cách như Phi Châu và các loài động vật. Câu chuyện đã tác động mạnh đến suy nghĩ và tình cảm của em. Qua truyện, em nhận thấy rằng không chỉ con người có nội tâm phong phú và tình cảm sâu sắc mà ngay cả những loài động vật cũng như vậy. Con người phải biết thương yêu động vật và sống hòa thuận với chúng, không phải là săn bắt và tách chúng khỏi môi trường tự nhiên. Cùng với đó, mỗi chúng ta hãy mở lòng để làm quen với những người bạn mới, có bạn ở bên cạnh để chia sẻ niềm vui và nỗi buồn là một điều tuyệt vời.
* Viết kết nối với đọc
Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) kể lại sự kiện “Phi Châu và Báo đã trở thành đôi bạn thân thiết” (bằng lời của nhân vật Báo).
Đoạn văn tham khảo 1:
(1) Tôi là Báo - hiện đang làm công việc chăn dê và cừu cho Vua Dê. (2) Phi Châu là người đồng nghiệp và cũng là người bạn thân thiết nhất của tôi. (3) Cậu ấy là một đứa trẻ tội nghiệp mồ côi cha mẹ từ rất sớm và phải lưu lạc khắp nơi để kiếm sống cho chiến tranh nổ ra. (4) Trước khi đến đây làm việc, Phi Châu đã từng suýt bị bán cho lão Toa - một tên buôn khét tiếng nhờ có người bạn Hàng Xén giúp đỡ. (5) Nhưng sau lần đó, cậu ấy vẫn không thoát khỏi số phận bị bán như một món hàng cho Vua Dê. (6) Khi Phi Châu mới đến, tôi không ấn tượng nhiều về cậu ấy ngoài vẻ ngoài tội nghiệp. (7) Tuy nhiên, sau một thời gian dài cùng sống và làm việc, chúng tôi dần thân thiết với nhau hơn. (8) Phi Châu rất thông minh nên học việc nhanh chóng, đã vậy cậu ấy còn có tấm lòng giàu tình yêu thương với các con vật, nên luôn hoàn thành công việc xuất sắc. (9) Chính trái tim ấm áp và tấm lòng chân thành ấy của Phi Châu đã khiến chúng tôi nhanh chóng trở thành đôi bạn thân.
Đoạn văn tham khảo 2:
Phi Châu là một cậu bé mồ côi, vì chiến tranh mà phải rời xa quê hương lưu lạc khắp đó đây. Tuy rằng cuộc sống của cậu rất khổ sở và đáng thương, nhưng chưa bao giờ tôi thấy cậu than trách nửa lời. Cậu có những tình cảm chân thành và rất biết yêu thương các loài vật, cũng bởi vậy mà tôi và cậu ta đã trở thành những người bạn thân thiết. Trước khi trở nên thân thiết với tôi, cậu bé có một người bạn là lạc đà Hàng Xén. Nhờ cu cậu lạc đà ấy mà Phi Châu đã không bị lão Toa buôn bỏ lại giữa đường. Nhưng sau đó, cậu vẫn bị lão buôn bán cho vua Dê. Tại đây, cậu thông minh và yêu thương động vật nên chăn cừu rất giỏi. Phi Châu cũng dành nhiều thời gian bên tôi và chúng tôi đã trở thành đôi bạn thân thiết. Chúng tôi cùng nhau chăn dê và cừu cho vua Dê, sống những ngày tháng êm đềm, hạnh phúc.