Trước kia, có một người rất thích nói thật, chuyện gì cũng nói y hệt như sự thật, vì vậy dù ở nơi đâu thì cũng bị mọi người đuổi đi. Do đó mà anh ta trở thành người nghèo kiết xác, không có chỗ dung thân. Cuối cùng, anh ấy đến một Tu viện và mong muốn được nhận ở lại. Trưởng tu viện đã hỏi rõ nguyên nhân cảm thấy anh ta là người “yêu chân lý” và tôn trọng những người nói thật nên đã đồng ý cho ở lại Tu viện.
Trong Tu viện có một số súc vật không dùng được nữa nên Trưởng Tu viện muốn bán đi. Nhưng ông ấy không dám sai những người giúp việc đi bán vì sợ họ sẽ rút bớt tiền. Thế là ông đã giao cho người thật thà đi bán 2 con lừa và 1 con la.
Người thật thà khi bán đã nói rất thật với người mua rằng: “Con lừa đã bị đứt đuôi này rất lười, suốt ngày chỉ thích ngâm mình trong bùn nhão. Có lần chúng tôi lôi nó ra khỏi đống bùn nên mới bị đứt đuôi đấy. Đầu nó cứng lắm, không chịu đi dù chúng tôi có kéo thế nào cũng kệ. Chúng tôi tức quá cứ giật nên lông nó đã trụi hết. Con lừa này vừa già vừa xấu. Nếu chúng còn làm được việc thì đời nào Trưởng tu viện lại bán nó?”.
Kết quả là người mua nghe xong liền đi thẳng. Những lời nói này nhanh chóng lan truyền khắp chợ nên chẳng ai thèm mua những con súc vật ấy. Thế là người thật thà đến tối lại phải lùa những con vật này về Tu viện.
Trưởng Tu viện nghe xong câu chuyện bán hàng của người thật thà liền nổi xung, hét lớn: “Anh bạn, người ta đã đuổi anh đi là đúng đấy. Không nên giữ lại người như anh! Tuy tôi rất thích những lời nói thật, nhưng tôi không thích những lời nói thật đi ngược lại với túi tiền của tôi! Vì vậy, anh bạn hãy cút ngay đi! Anh thích đi đâu thì cứ đi đến đó!”. Như vậy anh chàng thật thà đã bị đuổi khỏi Tu viện.
Thực ra, cảnh ngộ của người thật thà trong câu chuyện này không phải là ngẫu nhiên, trong cuộc sống hiện thực đôi khi chúng ta cũng gặp những người như vậy.
Ngày lễ Noel cả trường tổ chức dạ hội chúc mừng. Thầy giáo vừa chia bánh kẹo vừa nói:
- Các em xem ông già Noel đã đem đến những món quà gì này?
Một cô học sinh đã đứng lên nói rất nghiêm túc:
- Thưa thầy, trên thế giới này làm gì có ông già Noel.
Thầy giáo tuy rất tức giận nhưng cố nín nhịn nói tránh:
- Những cô bé ngoan mới nhận được bánh kẹo của ông già Noel.
- Em không thèm bánh kẹo. Cô bé đã trả lời.
Thầy giáo vô cùng tức giận và đã phạt cô bé đứng úp mặt vào tường cả buổi.
Người thật thà luôn thích nói thẳng thắn, trung thực thường xuyên khiến mọi người nghĩ rằng anh ta quá tốt. Nhưng những người này lại không dùng vào việc gì được. Con người, dù ở nơi đâu, hay ở địa vị xã hội nào thì cũng thích nghe những lời nói hay, thích được người khác khen gợi, không thích nghe những lời nói làm tổn thương mình. Làm người phải khôn khéo trung thực, thật thà có chừng mực nhưng không được gian xảo, lọc lừa hại người vô tội.